Fizykoterapia wykorzystuje światło, prąd elektryczny, magnetyzm, ultradźwięki, niską temperaturę – do pobudzenia procesów biologicznych w tkankach.

Ogólne przeciwwskazania do zabiegów fizykoterapeutycznych: niewydolność krążenia, rozrusznik, zaawansowana miażdżyca naczyń kończyn, zakrzepica, zagrożenie zatorami, czynna gruźlica, nowotwory i stan po ich operacyjnym usunięciu, padaczka, metalowe implanty w okolicy zabiegu, ciąża, miesiączka (zabieg w okolicy odcinka lędźwiowego i kości krzyżowej)

Pole magnetyczne

Terapuls, Curapuls

Działanie terapeutyczne impulsowego pola polega na dostarczeniu do organizmu energii o bardzo dużej częstotliwości, przy bardzo krótkim czasie oddziaływania i długiej przerwie następującej po każdym impulsie. Pole działa na potencjał błon komórkowych, co daje w efekcie zmianę właściwości fizykochemicznych tkanek. Wskazany w zmianach zwyrodnieniowych stawów kończyn i stawów kręgosłupa, złamaniach (zabieg może być wykonywany przez opatrunek gipsowy), podostrych i przewlekłych zapaleniach stawów i mięśni, przewlekłych zapaleniach zatok obocznych nosa, ucha, migdałków podniebnych i krtani, przy odmrożeniach, zwiększonych napięciach mięśni w chorobach neurologicznych, nerwobólach i przewlekłych zapaleniach nerwów

Zabieg polega na odpowiednim ułożeniu głowicy oraz na ustaleniu odpowiedniej dawki.

Megatronic, Alfatron

Polega na działaniu pola magnetycznego o niskiej częstotliwości. Pod wpływem zabiegu jony w ciele człowieka zostają przemieszczone. Emitowane fale wnikają głęboko w powierzchnię ciała i wywołują przekrwienie komórek – odczuwa się ciepło. Przy stanach zapalnych efekt cieplny się eliminuje. Ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne, przeciwobrzękowe, zmniejszające napięcie mięśni, rozluźniające. Podstawowym urządzeniem jest cewka o różnych średnicach, część aparatów ma aplikatory płaskie. Pacjent powinien siedzieć lub wygodnie leżeć, by część ciała poddawana zabiegowi znajdowała się wewnątrz cewki lub na niej. Nie trzeba rozbierać, ale nie wolno mieć przy sobie elektroniki i odzież nie powinna mieć żadnych metalowych części. Zabieg trwa od 10 minut do godziny.

Elektrostymulacja

To zabieg elektroleczniczy polegający na wywołaniu skurczu mięśni szkieletowych lub gładkich za pomocą prądu impulsowego małej i średniej częstotliwości. Jest kilka metod elektrostymulacji, ale ich zadaniem jest utrzymanie zdolności odnerwionego mięśnia do skurczu, zapobieganie zanikom mięśniowym a także przywracanie siły i rozbudowa masy mięśnia. Znacznie poprawia metabolizm komórkowy. Stosowana jest także w schorzeniach kręgosłupa, dyskopatiach, bólach mięśniowych.
Podczas zabiegu kładziemy się na leżance, do ciała przyczepiane są elektrody. Zabieg trawa ok. 15 minut

Kliniki kosmetyczne wykorzystują elektrostymulację do modelowania różnych partii ciała. Jest stosowana w walce z cellulitem.

Prądy interferencyjne (inaczej prądy Nemeca)

Powstają one poprzez nałożenie na siebie prądów płynących z dwóch oddzielnych obwodów elektrycznych o nieznacznie różniącej się częstotliwości. Niekiedy prądy te określane są jako prądy Nemeca, a późniejsze modyfikacje noszą nazwy – prądy AMF, IFM, prądy premodulowane.
Prądy interferencyjne działają przeciwbólowo i przeciwobrzękowo dzięki zmniejszeniu napięcia mięśni i wzrostowi ukrwienia leczonej okolicy ciała. Przyspieszają procesy regeneracyjne, wspomagając m.in. regenerację uszkodzonych nerwów obwodowych. Wskazaniem do stosowania prądów interferencyjnych są dysfunkcje mięśni – osłabienie mięśni, pourazowe i pooperacyjne urazy mięśni, odruchowe zwiększanie napięcia mięśni (np. jako konsekwencja zmian zwyrodnieniowych kręgosłupa) – zaburzenia krążenia krwi, reumatyzm tkanek miękkich, po złamaniach, źle gojące się owrzodzenia. Spotyka się także inne zastosowanie prądów interferencyjnych, np. w nietrzymaniu moczu, migrenie, zaparciach u dzieci

Sposób przeprowadzenia zabiegu jest typowy, jak w innych rodzajach zabiegów elektroterapeutycznych. Leżąc, na skórę w okolicy chorego miejsca mocowane są charakterystyczne cztery płaskie elektrody z dwóch krzyżujących się ze sobą obwodów prądu. Można stosować elektrody z podkładami z gąbki nawilżonej wodą przymocowywane paskami, elektrody ciśnieniowe lub elektrody samoprzylepne. W stanach ostrych czas zabiegów wynosi 5–10 minut aby nie doprowadzić do nasilenia objawów, w innych sytuacjach zabiegi powinny trwać do 15–30 minut.

Prądy Tens

Elektrostymulacja prądami TENS jest nieinwazyjną i niefarmakologiczną terapią przeciwbólową. Ich działanie polega na hamowaniu docierania bodźców bólowych do mózgu. Znajduje szerokie zastosowanie w uśmierzaniu zarówno bólu przewlekłego jak i ostrego. Polega na wysyłaniu impulsów elektrycznych o niskiej amplitudzie z elektrod przez skórę do nerwów obwodowych odpowiedzialnych za czucie temperatury. Poprzez nerwy sygnał elektryczny dociera do połączeń synaptycznych rdzenia kręgowego, a potem uruchamia się mechanizm blokowania impulsów nerwowych niosących sygnał o bólu do mózgu. Dodatkowo wywołuje wydzielanie endorfin (hormonu szczęścia), które wykazują działanie przeciwbólowe. Prądy TENS dzielą się na kilka rodzajów w zależności od zastosowanych parametrów. Zabiegi TENS wykonywane są dziś praktycznie w większości gabinetów do fizjoterapii, ale szczególną popularność zdobywa dzięki dostępności małych i przenośnych aparatów TENS, które mogą być stosowane indywidualnie w warunkach domowych.

Jonoforeza (inaczej jontoforeza)

Jonoforeza to zabieg, który polega na wprowadzeniu substancji aktywnych (leków) do głębszych warstw skóry siłami pola elektrycznego za pomocą prądu o stałym natężeniu. Do zabiegu jonoforezy można używać tylko specjalnych substancji – związków chemicznych, które ulegają rozpadowi na jony. Jony wprowadzone do skóry gromadzą się na granicy naskórka i skóry właściwej, skąd zostają odprowadzone głębiej za pośrednictwem powierzchniowej sieci naczyń krwionośnych oraz poprzez ujścia gruczołów potowych. Samo działanie prądu ma również znaczenie – przyczynia się do powstawania dużej ilości ciepła w tkankach, poprawy krążenia, co ma odżywczy wpływ na komórki oraz działa przeciwzapalnie.

Wskazaniem do zabiegu jonoforezy są stany po złamaniach, stany zapalne skóry, tkanek miękkich, stawów, oczu, po urazach, przykurcze bliznowate, nerwobóle i trudno gojące się rany.

Dwie elektrody układa się na wcześniej przygotowanym podkładzie. Elektroda czynna ułożona jest na podkładzie zanurzonym w wodzie z dodatkiem leku, który wprowadza się do skóry, zaś elektroda bierna – w samej wodzie. Po przyłożeniu do bolącego miejsca i po podłączeniu prądu zabieg trwa ok. 10-20 minut.

Ultradźwięki (inaczej sonoterapia, fonoterapia, ultrasonoterapia, ultrafonoterapia)

Ultradźwiękami nazywa się fale akustyczne charakteryzujące się częstotliwością drgań wyższą niż zakres słyszalności ucha. Polega na oddziaływaniu poprzez skórę na głębiej położone struktury ciała drgań przenoszonych z jednej cząsteczki na drugą i powstaniu podłużnej fali mechanicznej. Dochodzi do mikromasażu tkanek z efektem cieplnym, co prowadzi do rozszerzenia naczyń krwionośnych, zwiększenia przepływu krwi, zwiększenia dotlenienia komórek. Zabieg ma właściwości przeciwbólowe, przeciwzapalne, przyśpiesza gojenie ran tkanek miękkich i kostnych, większa rozciągliwość tkanki łącznej w bliznach, przykurczach, zwłókniałych mięśniach i torebkach stawowych.

Na skórę nakładany jest specjalny żel. Aparat emitujący ultradźwięki jest przykładany do leczonych miejsc. Terapeuta wykonuje nim okrężne ruchy przez kilka minut. Wskazany jest delikatny ucisk głowicy na skórę. Czas trwania zabiegu waha się między 1-15 minut.

Ultradźwięki mogą być również zastosowane z użyciem leku. Zabieg taki nazywa się fonoforezą.